موضوع کتاب «پژوهشی در رئالیسم اروپایی»، اثر کلاسیک و ماندگار لوکاچ، فیلسوف و منتقد مجارستانی، بررسی جامعه شناختی آثار بالزاک، استاندال، زولا، تولستوی، گورکی و دیگران است که عرصه پهناور رمان نویسی اروپا و روسیه را در برگرفته و نخستین بار از دانش جامعه شناسی در نمایان ساختن سرشت اجتماعی قهرمانان رمان نویس بلند پایه یاری جسته است.
کتاب در عین حال نمونه ای از نقد ادبی است که با دقت در جزییات آثار، شناخت دقیق دوران نویسندگان آن و شخصیت پردازی و جوهر انسانی و اخلاقی آثار آنان را با نگاهی تراژیک به «پول وسرمایه» بررسی می کند، نگاه بدیعی که هیچ یک از مکاتب نقد ادبی پس از لوکاچ و جامعه شناسان انتقادی اهمیت آن را نادیده نگرفته اند.