تاریخ سیاسی، فرهنگی و اجتماعی تشیع در آذربایجان (از آغاز تا طلوع دولت صفوی)

تاریخِ تشیع در آذربایجان به دو دوره متمایز قابل تقسیم است: دوره اول از ورود مفاهیم شیعی به آذربایجان در قرن اول هجری تا حمله مغولان در اواسط قرن هفتم هجری را در بر می گیرد و می توان آن را «دوران گسترش غیرمنسجم و ناپیوسته تشیع» در این سرزمین نام گذاری کرد؛ در این دوران با وجود فعالیت شیعیان در این ناحیه، مذهب تشیع در بین عامه مردم آذربایجان رواج چندانی نیافت.

در دوران دوم که از حمله مغولان تا برپایی دولت صفویه در اوایل قرن دهم هجری را شامل می شود و می توان آن را «دوران گسترش منسجم و پیوسته تشیع» در آذربایجان نام گذاری کرد، مذهب تشیع رونق بسیار بیشتری در این دیار یافت؛ از اسباب مهم این امر توجه وتمایل حکومت های مسلط بر آذربایجان به تشیع و همچنین رواج روزافزون گونه ای از تصوفِ دارای مفاهیم و عناصر شیعی در این ناحیه بود.در این کتاب سعی شده تا هر آنچه می تواند در نشان دادن تصویری از چشم انداز تشیع (در معنای عام و دربرگیرنده گرایش ها و فرقه های گوناگون آن) در آذربایجان یاری رساند، استفاده شود.