امالی سید مرتضی - جلد دوم: مجلس 17 - 38

«سید مرتضی» و «امالی» دو نام بسیار آشنا در گستره میراث غنی فرهنگ و ادب و معرفت شیعی است، به گونه ای که هر یک نام دیگری را به یاد می آورد. کتاب گرانسنگ «غرر الفوائد» و «درر القلائد» مشهور به «امالی سید مرتضی» اثری پرآوازه است که گوهرهای نابی از دانش اسلامی و معارف شیعی را در خود جای داده است. از فایده های ژرف تفسیر تا نکته های بدیع بلاغت و بیان، از ناگفته های تازه تاریخ تا رازگشایی های شگرف تبیین حدیث و از ترسیم بی پیرایه آرای کلامی تا روایت اصیل متن های نغز ادبی که از آثار گذشتگان به روزگار مولف این کتاب رسیده است، از ویژگی های آن است. گواه ارجمندی این اثر اهتمام بی نظیر شارحان و راویان و اقبال بی بدیل اهل ادب و چیره دستان میدان دانش و پژوهش به این کتاب است. «الأمالی»، از آثار سید مرتضی عالم شیعی قرن پنجم هجری است. وی در این مجموعه، علاوه بر تفسیر برخی از آیات متشابه و مشکل و تبیین احادیث دشوار، تعدادی از مسائل کلامی چالش برانگیز میان شیعه و دیگر مذاهب را طرح کرده و دیدگاه مذهب عدلیه را در این مسائل تبیین کرده است. این کتاب از نظر فقه الحدیث، تفسیر و کلام اثری مورد توجه است. علی بن حسین بن موسی بن محمد بن موسی بن ابراهیم بن امام موسی کاظم (ع)، معروف به سید مرتضی، شریف، مرتضی و علم الهدی برادر بزرگ تر سید رضی گردآورنده نهج البلاغه است. وی فقیه و متکلم امامیه و مرجع آن ها پس از وفات استادش شیخ مفید بود. او متخصص در علم کلام و مناظره در هر مذهبی بود. گستره دانش وی، فقه و اصول، ادب، لغت، تفسیر، تاریخ و تراجم را شامل می شد. اهل حدیث نام این اثر را با اسم «أمالی المرتضی» می شناسند. اما در فهرست های قدیمی، این کتاب به نام «الغرر و الدرر» نامیده می شود. این کتاب را با عناوین دیگری، از جمله الامالی فی التفسیر، غررالفوائد و درر القلائد، التفسیر، مجالس التاویلات، مجالس کشف الآیات نیز می خوانند. شیوه نگارش این کتاب هم بر اساس شیوه امالی نویسی است. نقل شده است که سید مرتضی، این «الغرر و الدرر» را در راه حجاز - هر جا که در منزلی فرود می آمد- بر شاگردانش املا می کرد و آن ها نیز به همان ترتیبی که از او شنیده بودند، آن ها را جمع آوری می کردند. دکتر حسین صابری کار برگردان فارسی این اثر را همراه با بهره هایی از تصحیح و تحقیق بر عهده داشته است. در جلد دوم این دوره، مجالس هفدهم تا سی و هشتم از امالی آمده است.