خوش بینی در متون و فرهنگ اسلامی

در دنیای پر فراز و نشیب، آن چه که می تواند زندگی با نشاط و سالم را برای افراد رقم بزند، نوع نگاه ایشان به رویدادها و اطراف است.

اثر حاضر با عنوان «خوش بینی در متون و فرهنگ اسلامی» نوشتۀ حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی رضائی بیرجندی عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند، با موضوع خوش بینی و تأثیرات مثبت آن در زندگی فردی و اجتماعی در قالب هفت بخش، و با رویکردی علمی و دینی به زینت طبع آراسته گردیده است.

نظریه پردازان تعاریف مختلفی را متناسب با رویکرد علمی شان از خوش بینی ارائه نموده اند؛ برخی خوش بینی را یک عاطفه و احساس دانسته و در مقابل افرادی مانند سلیگمن، خوش بینی را یک حالت شناختی می دانند که به نحوه تفکر افراد درباره علت ها بر می گردد. در هر حال چه خوش بینی را شناختی، یا عاطفی و یا حتی تلفیقی از شناخت و عاطفه بدانیم، خوش بینی با ساده اندیشی و ساده انگاری متفاوت است. از نگاه دینی هم، خوش بینی به معنای بی تفاوتی و خوش گمانیِ ساده نیست. آن چه که منظور علم و دین از خوش بینی است، خوش بینی پویاست. تفاوت این دو، زمانی بیش از پیش روشن می گردد که بدانیم، ساده انگاری و ساده لوحی بر اساس بی مسئولیتی است، در حالی که خوش بینی آگاهانه و مسئولانه است.

از نگاه دینی چون انسان، دارای علم محدود است، و در مقابل خالقِ علم و کمال مطلق است، انسان ها می توانند با نگاهی رضامندانه به مشکلات و گرفتاری ها بنگرند و خود را در مسیر تغییر قرار دهند. به هر حال مشکلات در زندگی همۀ افراد کم و بیش وجود دارد. اما آن چه که می تواند هضم مشکلات را آسان کند و آدمی را در مسیر تغییر موقعیت و موفقیت قرار دهد، نوع نگاه به مشکلات و بلایا است. اگر بروز مشکلات را به عنوان نهایت زندگی بدانیم، زندگی از آن چه که به فکر افراد هم خطور می کند، بدتر خواهد شد. بلکه می توان مشکلات را مقهور اراده، توان و استعدادهای در وجود آدمی کرد. به عنوان نمونه در مورد بیماری، نگاه اسلام که آن را سبب تصفیۀ فرد و یا کفارۀ گناهان او می داند، می تواند آسایش روانی بیشتر و رضایت خاطر بیشتری را برای فرد به همراه داشته باشد.

یکی از مهم ترین راههای تقویت خوش بینی، توجه به فوائد خوش بینی و عاقبت خوش بینی است، که دانشمندان هم بر آن تأکید کرده اند.

مؤلف در کتاب پیش رو، طی هفت بخش و فصول مختلفی که در هر بخش ارائه شده است، علاوه بر اینکه مفهوم خوش بینی و بدبینی را تبیین نموده است، اقسام خوش بینی، ویژگی های افراد خوش بین و راه های تقویت خوش بینی و مطالب دیگری را ارائه کرده است که می تواند، تأثیرات مثبتی در مخاطبین بگذارد.

اثر پیش رو با قلمی روان، و ادبیاتی علمی و دینی، راهنمای مناسب و منبع مطالعاتیِ خوبی برای اساتید، دانشجویان و عموم مردم می باشد.