سیرت محمد رسول الله (دوره سه جلدی)

«سیره ابن هشام» از جمله مهم ترین گزارشاتِ حوادث پیش از اسلام، تبارشناسی، تاریخ زندگی و حوادث بیست وسه ساله دوران رسالت پیامبر اکرم (ص) است. ارزش این کتاب به دو ویژگی مهم آن، یعنی قدمت و روشمندی آن برمی گردد. این اثرِ اصیل را عبدالملک ابن هشام (م218ق) از کتاب محمد بن اسحاق بن یسار (احتمالا 85-150 یا 151ق) دست داده است. اثر کم نظیر ابن هشام قرن ها مبنای تحقیقات بسیاری از پژوهش های مربوط به سیره و مغازی و کتاب های عمومی تاریخ عصرِ برآمدن و رشد و نمو اسلام تا هنگام وفات رسول الله (ص) بوده است؛ چرا که از نگاشته های قرن اول و اوایل قرن دوم چندان آثاری به جای نمانده است. محمد بن اسحاق از نسل سوم تدوین کنندگان احادیث تاریخی، سِیَر و مغازی پیامبر اکرم (ص) است.

هر چند در متون عرب چندین شخص این اثر را از ابن اسحاق نقل کرده اند، اما در واقع سیره ابن اسحاق در گزارش ابن هشام جاودانه شده است. از سوی دیگر به تعبیر مرحوم اصغر مهدوی در مقدمه تصحیح سیرت رسول الله «نقل و تهذیب سیره ابن اسحاق مایه شهرت ابن هشام و جاودان شدن نامش به عنوان مؤلف سیره رسول الله شده و مانع از آن گردیده است که او نیز به ماجرای بسیاری از همگنانش که شاید در پایه کمتری از ادب و علم و دانش قرار نداشته اند و تنها نامی از ایشان به جای مانده دچار شود تا آنجا که نام ابن هشام که تهذیب کننده و راوی سیره است با نام مُصنّف اصلی آن یعنی ابن اسحاق هم ردیف و شناختن هر یک از دو تن موقوف به شناخت دیگری شده است»