هدف این اثر چند جلدی، که اینک جلد نخست آن تقدیم می شود، معرفی کمابیش مبسوط اندیشه های تربیتی شماری از مربیان بزرگ مسلمان از قرن دوم تا پانزدهم هجری است، تا از این رهگذر هم به این پرسش کلی پاسخ داده شود که آیا اسلام در دامن فرهنگ خویش مربیانی بنام پرورده است که گذشته از فعالیت های تربیتی عملی، در کاوش های نظری تعلیم و تربیت هم پیشگام و صاحب نظر و تربیت پژوه و تربیت نگار باشند و هم متنی آموزشی برای تدریس آراء تربیتی شماری از مربیان بزرگ مسلمان فراهم آید.
جلد نخست این مجموعه به مربیان قرن دوم تا پنجم اختصاص یافته است و از میان مربیان بزرگ مسلمان در این چند قرن، تنها به عمرو بن بحر جاحظ، محمد بن سحنون، ابونصر محمد فارابی، گروه اخوان الصفا، شیخ الرئیس ابن سینا، امام محمد غزالی، پرداخته و کوشش کرده است با شرح و شکافت اندیشه های تربیتی آنان، بر آنچه دیگران درباره این بزرگان گفته اند تازه ای سودمند افزون شود.