آموزش و پرورش بنیان و پایه اولیه توسعه را تشکیل می دهد. امروزه از آن به عنوان معیاری در جهت ارزیابی و اندازه گیری پیشرفت و توسعه جوامع استفاده می شود. در این کتاب، ارتباط نظام آموزش و پرورش نوین ــ که در دوره قاجار در ایران به وجود آمد و در دوره پهلوی اول بسط و گسترش یافت ــ با ابعاد و شاخص های توسعه بررسی می شود.
هدف اصلی کتاب، مطالعه و بررسی تحولات اقتصادی ـ اجتماعی ایران در دوران حکومت قاجار و پهلوی اول از زاویه دگرگونی هایی است که در ویژگی ها، ساخت و بافت نظام آموزشی صورت گرفته و تأثیر آن بر توسعه اقتصادی ـ اجتماعی جامعه است. تحولات نظام آموزشی جدید دارای دستاوردهای مثبت و منفی بود؛ در دستاورد های مثبت رشد و ارتقای برخی از شاخص های توسعه و در دستاورد های منفی نیز افت و نزول برخی دیگر از شاخص های توسعه دیده می شود.