مبانی عدالت اجتماعی در اسلام

عدالت اجتماعی در اندیشه اسلامی، اگرچه از مهم ترین ارکان نظام اسلامی، به خصوص در حوزه اقتصاد است؛ اما به موازات اهمیت یافتن مفاهیمی مانند: کارآیی، رشد و آزادی اقتصاد ممکن است مورد عنایت کمتری قرار گیرد. تردیدی نیست که برخی تفاوت ها در نظریه های عدالت ریشه در تمایز مبانی دارد. بررسی تفاوت این مبانی به مثابه مرحله ای سرنوشت ساز در پردازش نظام اقتصادی اسلامی مورد توجه این کتاب است.

این تحقیق آیات، روایات و عقل را به عنوان منابع معرفت عدالت معرفی می کند و با پذیرش این مبنا که عدالت مبنای تکوین و تشریع است، آن را امری واقعی، غیرقراردادی ـ توافقی ـ و قابل درک توسط عقل می داند و معتقد است به جای خلق و تولید اعتباری عدالت باید در جستجوی کشف و فهم آن از آیات و روایات و درک عقلی بود. همچنین با اعتقاد به هویت جمعی برای جامعه به موازات اصالت افراد، اصالت قائل شده و افزون بر لحاظ حقوق افراد، برای جامعه نیز حقی قائل بود. در این صورت در تنظیم عادلانه مناسبات اجتماعی علاوه بر اصول ناظر بر حقوق افراد، قواعدی نظیر توازن که ضامن حق جمعی است را محترم می شمرد.