کیش پارسایان

قطع ایمان بر اثر گناه قطعی است، اما وصل دوباره ایمان مسلم نیست. چه بسا انسان عاصی موفق به توبه نشود و آیا کسی می تواند مطمئن باشد که پس از توبه به حالت قبلی اش باز می گردد؟! در گذشته، عمل را لازمه ایمان دانستم. گفتم که نمی شود عسل باشد و شیرینی نداشته باشد. در اینجا هم می گوییم. آیا می توان تصور کرد گناه باشد و ظلمت که لازمه آن است نباشد و در عین حال نورانیت درونی هم وجود داشته باشد؟! محال است. (به فرض قطع نشدن ایمان هم) باید بگوییم مرتبه ایمان در گناهکار نزول پیدا می کند. . از علی علیه السلام پرسیدند، چه چیز موجب ثبات ایمان است؟ فرمود: ورع. پرسیدند: چه چیز باعث زوال آن است؟ فرمودند: طمع... این روایت، اشاره به معنای دقیقی دارد. تثبیت ایمان زمانی میسر است که بعد از پرهیز از حرام، از شبهات هم پرهیز شود یعنی ورع، و زوال آن به این است که نه تنها از شبهات که از حرام نیز پرهیز نشود یعنی طمع. طمع، هواهای نفسانی را لباس تحقق می دهد و هیچ حد و مرزی هم نمی شناسد. انسان طمع کار، به حرام و شبهه، لباس شرعی می پوشاند... یکباره می بینیم با مسلمانی روبرو هستیم که در عمل، لاابالی گری گریبانش را گرفته است. آنچه می خواهد انجام می دهد و برای کارهایش توجیه شرعی هم می تراشد. . مهمترین اثر اجتماعی ایمان، تنظیم حب و بغض های اجتماعی است. قرآن کریم می فرماید: [ای رسول ما]! هرگز نمی یابی قومی را که به خدا و روز جزا ایمان آورده باشند اما به دشمنان خدا و رسول مهر بورزند. اگر چه آنها پدران، فرزندان، برادران و اقوامشان باشند. روشن است که بحث ایمان و محبت مطرح است و نه روابط اجتماعی - اقتصادی که انسان مؤمن با غیر مؤمنان دارد. چون ارتباط لزوماً با محبت توأم نیست. محبت موجب می شود که مؤمنان در مشکلات شریک هم باشند و از یکدیگر دستگیری کنند. از مؤمنان در برابر کافران دفاع کنند و ایمان مؤمن را بر همین مبنا باید سنجید. . امیرالمؤمنین می فرماید: انسان متقی خوی و سرشتش نرم است... خدا رحمت کند بزرگی را که می فرمود: برخی گمان می کنند مقدس بودن باید با تلخی و عبوسی همراه باشد. مؤمن باید خوش اخلاق و نرم باشد... حتی در باب امر به معروف و نهی از منکر فقها می فرمایند اگر می توانی جلوی منکری را با نرمی و خواهش بگیری، این روش بر روش های دیگری مقدم است. . حلم از کمالات ایمانی است. اما کظم غیظ در درجات ضعیف ایمان حاصل است... در روایات آمده است که کظم غیظ مؤمن در برابر گفتار یا عملکرد اهل جهل، بر عزت دنیوی و اخروی مؤمن می افزاید... مؤمنِ خشمناک که می تواند برای تشفی خاطر و خالی کردن خودش عکس العمل نشان دهد، اگر کظم غیظ به خرج بدهد، در قیامت خداوند دلش را از رضا سرشار می کند... در حالی که اگر به قصد تشفی خاطر و خالی کردن خود، عصبانیتش را بروز دهد، دری از جهنم به روی او گشوده خواهد شد. چرا که در اغلب موارد، عصبانیت با ابراز معصیت توام است.