ترجمه و متن رساله حدوث العالم یا کتاب آفرینش جهان

مترجم در مقدمه خود بر این کتاب می نویسد:

رساله حدوث که اصل و ترجمه آن در برابر خواننده عزیز است، یکی از نفیس ترین رسائل خورشید فلک هدایت و اصل اصول فضیلت، دریای مواج شرافت و صاحب بیرق عنایت، پیشوای پسینیان و افتخار پیشینیان، صدر بارگاه دانش و بالانشین صاحبان بینش، که جهان از نامش متبسم و سیر علم بر قدمش مرتسم، یعنی صدرالمتألهین شیرازی قدس سره القدوسی است.

در این رساله که آن را اندوخته ای نزد خداوند قرار داده چنان داد سخن داده که کس دیگر نداده و انصافا نکته ناگفته باقی نگذارده، تعریف آن نه در حد این بی بضاعت است و نه در خور این وجازت، همین مقدار گویم: حدث ذهن و وجودت فهم و کرشمه عبارات او نه بحدی است که توانند با او دعوی همسری و لاف برابری زنند. و فهم این رساله بر ذی فهم هنر است و بس.

مترجم هر چه درباره حدوث بیان سازد، و برگزیده سخنان بزرگان این فن را در این موضوع عیان نماید، بعشری از اعشار تحقیقات مصنف در این رساله نمیرسد، و هر کس هر چه در این باره عنوان سازد، از خوان بی دریغ او و مفاض از سحر حلال بیان اوست.

و چون این رساله زیربنای اعتقاد است و هر کس مطلب حدوث را آنگونه که مطابق با واقع است درست نفهمید توحیدش کامل نیست و از ناآگاه بدان رایحه شرک خفی به مشام میرسد، حقیر بر آن شد که آن را تصحیح و ترجمه نماید تا مگر تواند روزنه ای دیگر بدیدگاه توحید بگشاید.*این کتاب در چهارده فصل نگارش یافته است:

1- در امکان و وجوب
2- در قوه و فعل
3- در حرکت و سکون
4- در اثبات طبیعت برای هر متحرک
5- در حرکت جوهری
6- در آنکه فاعل مباشر در تمامی حرکات طبیعت است
7- در حرکت دوری
8- در اثبات زمان
9- در آنکه چیزی جز خداوند بر ذات زمان پیشی ندارد
10- در نتیجه آنچه گفته شد
11- در ربط حادث بقدیم
12- در چگونگی وجود عقول فعاله
13- در از هم پاشیدن جهان طبیعت و نابودی آن
14: خاتمه کتاب در بیان نقل سخن بزرگان از فلاسفه پیشینیان درباره حدوث عالم