در این کتاب مقالاتی برگرفته از دایره المعارف اسلام (چاپ لیدن، ویرایش جدید) به قلم ایران شناسان مشهور دربارهی تاریخ ایران در چهار قرن نخست اسلامی ترجمه شده است. مقالات فراهم آمده در این مجموعه با نگاهی به تحولات ایران پس از سقوط ساسانیان و برآمدن اعراب مسلمان آغاز می شود و با بررسی تاریخ و فرهنگ حکومت هایی ادامه می یابد که در چهار قرن نخست اسلامی در سرزمین ایران حکمرانی کردند و عمدتا از نظر زمانی، متقارن بودند.
دربارهی دورهی ورود مسلمانان به ایران پس از سقوط ساسانیان دو مقاله، یکی از "لمبتون" و دیگری از "دوبروین" آمده است. سپس مقالاتی از "ادموند کلیفورد با سورث" دربارهی طاهریان، صفاریان و سامانیان درج شده است. مقالهی "غزنویان" از برتولد اشپولر و مقالههای "غوریان"، "قراخانیان" (ایلک خانیان)، "آل مامون"، "آل فریغون" و "آل محتاج" (چغانیان) به قلم "ادموند کلیفورد با سورث" است.
دربارهی علویان طبرستان و گیلان و دیلمان مقالهای به قلم "مادلونگ" آمده است. مقالهی "زیاریان طبرستان و گرگان" اثر "مفیض الله کبیر" (ایرانشناس هندیتبار) است. از "مینورسکی" مقالاتی دربارهی "آل مسافر (کنگریان، سالاریان) و شدادیان ترجمه شده است. آخرین مقاله دربارهی "آل کاکویه" به قلم "باسورث" است.