کتاب حاضر که بر اساس عنوان یکی از مقالات آن قوم آریا نامیده شده در دو بخش فراهم آمده است. بخش نخست شامل شانزده پژوهش در سه حوزه اساطیر و ادیان، تاریخ، مردم شناسی و زبان شناسی است و در هر کدام با رویکردی تحلیلی و روشمند ابعاد تاریخ و فرهنگ ایران باستان بازنمایی شده است. بخش دوم حاوی ترجمه دوازده مقاله از دانشنامه ایرانیکا است. هر کدام از این مقالات به خاستگاه ها و اعماق مفاهیم و جنبه های کهن فرهنگ و ادبیات دینی و ایران رسوخ کرده و نتایج عالمانه قابل توجهی به دست آورده اند.