تاریخ ایران - جلد سوم (بخش دوم): از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانیان

معرفی کتاب

اگر چه شناخت نهادهای ایرانی دوره های پیش از اسلام برای تاریخ نگار اهمیت دارد، ولی فهم و دریافت آن ها دشوارتر از تاریخ سیاسی است. این دشواری عمدتا به واسطه آن است که منابع موجود چندان پرتوی بر این نهادها نمی افکنند تا امکان برداشتی درست و دقیق را میسر سازند. از اینروی، در کتاب حاضر به این موضوع توجه خاصی شده است.
بخش هجدهم از قانون، به ویژه در دوره ساسانی، و تاثیری که این قانون از ساخت و سازمان بندی اجتماعی ایران عصر پارتی و ساسانی برداشته بود گفتگو می کند، و در پی آن سخنی خواهد آمد درباره خانواده پدرسالار گسترده – همچون واحد اجتماعی پایه -، گروه های همخون و حقوق و امتیازات خاص و وظایف آن ها، گروه های اجتماعی و نهاد برده داری، آنگاه به تشریح دقیق قانون خانواده، قانون مالکیت و قانون تکالیف و تعهدات می پردازد.
بخش نوزدهم با توجه خاص به کتیبه ها، سکه ها و شمایل های معاصر آن ایام، نخست به بررسی نهاد پادشاهی و منابع و حدود قدرت و اختیارات پادشاه، اقشار اشرافیت، پایگاه اجتماعی و سیاسی و القاب آن می پردازد.
بخش بیستم به بررسی تقسیمات جغرافیایی و اداری شاهنشاهی، مراکز شهری، جاده ها و مسافرت اختصاص دارد و پژوهشی نه چندان جدی درباره اقتصاد، تولید و بازرگانی خواهد کرد.
بخش بیست و یکم (الف)، پژوهشی در تقویم و سال شماری است. و بخش بیست و یکم (ب)، به جشن ها که برجسته ترین و جالب ترین بخش آئین های دینی بودند و نیز اصطلاحات گاه شماری در دوره ساسانی و پی آمدهای آن می پردازد.