شرح الاصول من الکافی - جلد پنجم: کتاب الحجة

کتاب حجت سومین کتاب از کتب کافی و دارای 46 باب است که ملاصدرا برای 10 باب آن شرح نوشته و شرح حدیث اول باب 11 را شروع کرده ولی موفق به اتمام آن نشده است و ظاهراً قبل از اتمام آن وفات یافته است.

در این کتاب آمده است: خداوند دو گونه حجت دارد: حجت ظاهر و مکشوف، حجت باطن و مسطور، حجت ظاهر برای اهل حواس و مردمان عامی است و حجت باطن برای اهل عقول و خواص وی در ادامه می گوید: اثری که یک معجزه محسوس در نفوس عوام دارد هزاران استدلال و برهان ندارد و تأثیر یک برهان عقلی در باب ایمان و اعتقاد نزد خواص بالاتر از تأثیر هزار معجزه است. پس انبیاء و اولیاء سلام الله علیهم، با کرامات و معجزات خود حجتهای خدایند بر خلق خدا، و براهین عقلی و انوار الهی، حجتهای خداست برای خود انبیاء و باطن آنان. صدرالمتألهین در کتاب حجت استدلال می کند که حجت برای مردم ضروری است، و زمین از حجت خالی نیست و پیامبران همان حجتهای خدایند با مراتب مختلف و امامان خلفای خدایند در زمین.

در این کتاب 11 باب با عناوین زیر آمده است که توسط حکیم صدرالمتألهین شرح و تفسیر شده است:

باب اول: ضروری بودن حجت

باب دوم: طبقات انبیاء و رسولان و ائمه

باب سوم: فرق بین رسول و نبی و محدث

باب چهارم: حجت خدا برخلق تمام نمی شود مگر با امام

باب پنجم: زمین از حجت خالی نیست.

باب ششم: اگر در روی زمین فقط دو نفر باشند یکی از آندو حجت خداست.

باب هفتم: معرفت امام و رجوع امور دینی به او و تسلیم شدن بر امر او

باب هشتم: اطاعت از امامان واجب است.

باب نهم: امامان شهدای خدایند بر خلق

باب دهم: امامان همان هدایت کنندگانند

باب یازدهم: امامان اولیای امر خدا و حافظان علم او هستند.