جریان شناسی، سیاسی عبارت است از شناخت اندیشه ها و ایدئولوژی هایی که در بستر جامعه و در طی زمان در قالب یک جریان سیاسی، سامان می یابد. از میان جریان های سیاسی مختلف هشت جریان اصول گرایی، بنیادگرایی، سنت گرایی، ملی گرایی، اصلاح طلبی، سلفی گری، وهابی گری و اخوانیسم سیاسی، با رویکرد اندیشه ای مبانی و مواضع فکری این جریان ها و با رویکرد اجتماعی زمینه های سیاسی فرهنگی شکل گیری آنها بررسی شده است.
نویسنده کتاب سه هدف اساسی را دنبال می کند: الف: مطالعه دقیق فرآیند مناسبات دین و جامعه و مواجهه اندیشه های اسلامی با دنیای مدرن است که در قالب جریان های سیاسی در گستره جهان اسلام، شکل گرفته است. ب: شناخت اندیشه ها و ایدئولوژی هایی که با تکیه برمبانی فکری، اعتقادی و دیدگاه های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی آنها در بسترجامعه به وجود آمده است. ج: ترسیم صورتبندی نوینی که زمینه مطالعه تطبیقی را فراهم آورد و با سهولت بتوان، جریان های مجدد، متجدد و متجمد را شناخت و در مورد مواضع و عملکرد آنها داوری کرد.