کتاب حاضر، نخستین دفتر در حوزه اعجاز قرآن است که مباحث کلیدی اعجاز و تحدی را دنبال می کند و به مهم ترین شبهات این دو حوزه پاسخ می گوید. ساختار این نوشتار با غلبه مباحث مرتبط با اعجاز قرآن کریم سامان یافته و وجوه اختصاصی به دفترهای دوم و سوم واگذار شده است.
در این دفتر اصل معجزه بودن قرآن که بر اساس تحدی و عدم هماوردی شکل می گیرد، تعقیب شده و شبهات و معارضات قدیم و جدید به بوته نقد گذاشته شده است. بازخوانی و تکمیل آرای گذشتگان در مباحث گوناگون نظری اعجاز، جامعیت نسبی شبهات و نقد و بررسی مهم ترین معارضات از عمده نوآوری های این دفتر است.