نظریه پردازی در خصوص علل و زمینه های پیدایش انقلاب های اجتماعی و قانون مندی حاکم بر فرایند و تحولات آن یکی از عرصه های مهم منازعات علمی و اندیشه ای در حوزه علوم اجتماعی محسوب می شود. در خصوص سیر تحولات این قلمرو نظری و نسخ شناسی در دسته بندی آراء و نظریه های مختلفی که در این عرصه مطرح شده اند، نیز تلاش های گوناگونی به عمل آمده است که یکی از نمونه های متاخر و مشهود آن، نسخ شناسی جنگ گلدستون است. وی در این نسخ شناسی از چهار نسل نظریه پردازی در باب انقلاب ها سخن می گوید که نسل چهارم آن متناظر به کوشش هایی است که در راستای فهم انقلاب هایی چون انقلاب اسلامی ایران و انقلاب نیکاراگوئه به عمل آمده است. در جلد نخست از کتاب حاضر، نظریه مذکور و سایر تئوری ها، رویکردها، نظریه ها و روش ها در تبیین و تحلیل انقلاب اسلامی بررسی شده است.در این مجلد کتاب های نگاشته شده در این زمینه معرفی گردیده است که از آن جمله می توان ایران بین دو انقلاب/ پروانه آبراهامیان، بررسی انقلاب ایران/ عماالدین باقی، کارگران و انقلاب در ایران/ آصف بیات و غرور و سقوط/ آنتونی پارسونز را نام برد.
جلد دوم از مجموعه حاضر، به بررسی مقالات نگاشته شده در این حوزه اختصاص دارد. «بنیادگرایی و پوپولیسم/ یرواند آبراهامیان»، «علل اقتصادی فروپاشی رژیم پهلوی/ حسین آقازاده»، «شکل گیری و تحکیم دولت در ایران/ شاهرخ اخوی» و «انقلاب ایران، یک چشم انداز ده ساله/ جان اسپوزیتو» برخی از عنوان های بیش از صد عنوان مقاله مندرج در کتاب است.