بزرگترین فریضه

کتاب بزرگ ترین فریضه بخشی از مباحث امر به معروف و نهی از منکر آیت الله محمدتقی مصباح یزدی است که به نگارش حجت الاسلام قاسم شبان نیا و از سوی انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) منتشر شده است.

در این نوشتار تلاش شده تا با توجه به بیانات ارزنده آیت الله مصباح یزدی در آثار مختلف چاپ شده و نیز سخنرانی های مختلف تا پایان سال 1383، مجموعه مباحثی از امر به معروف و نهی از منکر گردآوری و تدوین شود و هدف اصلی از تدوین آن نیز انتشار مجموعه مباحث منسجم درباره امر به معروف و نهی از منکر برای تمام کسانی است که دغدغه احیای این فریضه فراموش شده را در جامعه اسلامی دارند.

آیت الله مصباح یزدی در این مباحث، بیش از هر چیز، به ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این فریضه توجه کرده، از این رو تفاوت هایی در چگونگی طرح مباحث از سوی وی با بیان فقهای عظام در کتب فقهی وجود دارد.

این کتاب به سه بخش تقسیم می شود که در قسمت آغازین پس از بیان مفهوم، جایگاه و ضرورت این فریضه بزرگ، نویسنده به شرح فریضه امر به معروف و نهی از منکر در آیات و روایات می پردازد و در ادامه شرایط این واجب الهی همچون عدم خوف از ضرر، پرهیز از توهین و رعایت حفظ شؤون طرف مقابل و احتمال تأثیر، بیان می شود.

نویسنده در ادامه بحث، مراتب مختلف امر به معروف و نهی از منکر را با دو روش مراتب به شیوه بیان کتب فقها و بر اساس روایات صریح که شامل احساس قلبی، اظهار ناراحتی، اظهار به زبان، برخورد فیزیکی و جهاد می شود و در روش دوم که بیشتر ناظر به مراتب عملی امر به معروف و نهی از منکر است و از تعلیم جاهل آغاز شده تا جهاد ادامه مییابد، بیان کرده و بیشتر به مراتب عملی و راهکارهای تحقق بخشیدن به هدف این فریضه می پردازد.

در بخش دوم کتاب از جلوه های عملی امر به معروف و نهی از منکر در سیره اهل بیت(ع) سخن به میان آمده که در آن از قیام امام حسین(ع) به عنوان جلوه بارز مرتبه عالی امر به معروف و نهی از منکر یاد شده و در ادامه برخی روش ها و مصادیق بارز امر به معروف و نهی از منکر، به ویژه با توجه به وضعیت کنونی نظام جمهوری اسلامی، ذکر می شود که در برگیرنده مباحثی درباره ضرورت توجه به تنوع روش ها و مصادیق و ذکر برخی از آنها است.

در بخش سوم این کتاب نیز که با عنوان چالش ها در بحث امر به معروف و نهی از منکر نامگذاری شده است، نویسنده از چالش هایی مانند تغییر منکر به معروف و معروف به منکر، مهم ترین آفت جامعه اسلامی، امر به معروف و نهی از منکر، تساهل و تسامح و خشونت، امر و نهی مسؤولان و التهاب آفرینی در جامعه و امر به معروف و نهی از منکر و آزادی سخن گفته است.