مجموعه حاضر با این هدف گردآوری شده است که نشان دهد تا نقطه مطلوب گامهای زیادی باید برداشته شود و البته برای ارتقای جایگاه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران در منطقه، چاره دیگری نیز وجود ندارد.
نخستین بخش کتاب با عنوان «رهیافتها و رویکردها» شامل دو فصل است که به نظر میرسد نقطه شروع تئوریک و مناسبی برای سایر مباحث است.
بخش دوم شامل سه فصل میشود و طی آن، سه مفهوم هویت، حقوق بشر و امنیت بررسی شده است. اهمیت تاکید کتاب بر این مفاهیم از آنروست که هر سه، همچنان دغدغه و مسأله مهم و در دستورکار کشورهای منطقه به شمار میآید و با روندهای عینی و ذهنی حاکم در تعامل است.
بخش سوم کتاب به موضوع دولت در خاورمیانه و رابطه آن با توسعه، اقتدار و دموکراسی اختصاص یافته است.
امید است تنوع موضوعات و مفاهیم مطرح شده و بهرهگیری نویسندگان از طیف نگرشها و نظریات، به ویژه تلاش برای نقد برخی نگرشها و پیش فرضهای موجود و عرضه دیدگاههای بدیل، زمینه مناسبی برای آشنایی خوانندگان با مسائل بنیادین این منطقه و درک دقیقتر رویدادهای آن فراهم آورده باشد.