قواعد فقهی، بنیادهای کلی فقه را تشکیل میدهند که در هر حادثه نوپیدایی، فقیه میتواند از آنها بهره ببرد. دولت اسلامی بر اساس آموزههای دینی، نیاز به ارتباط با سایر ملتها دارد. لذا اسلام برای این منظور اصولی از جمله اصل نفی سلطهپذیری یا قاعده نفی سبیل را قرار داده است. این قاعده در بسیاری از ابواب فقهی و قانون مدنی جریان دارد لذا مولف در این اثر پس از نگاهی اجمالی به کلیات قاعده به اثبات قاعده با تکیه بر مستندات میپردازد. سپس موارد تطبیق قاعده در فقه، قانون مدنی، قانون اساسی و امور مرتبط با فرهنگ، اقتصاد و سیاست خارجی ایران را بیان نموده و کارآمدی قاعده را در عصر حاضر به اثبات می رساند.