ظرفیت فقهی قاعده لاضرر در رفع ضرر و زیان ناشی از روابط زوجین

در کتاب پیش رو موضوع محل بحث، بررسی ظرفیت قاعده فقهی لا ضرر در روابط زوجین از نگاه فقهای امامیه است. اهم سوالاتی که در این کتاب قصد پاسخ گویی به آن را داشته، عبارتند از این که قاعده لا ضرر چه مفهومی دارد و از چه جایگاهی در فقه برخوردار است؟ گشتره کاربرد قاعده لاضرر در دفع ضرر ناشی از روابط زوجین در نهاد خانواده تا چه حدی است؟

بنابراین با دقت نظر در مصادیقی از روابط زوجین و احکام ناظر بر آن، سعی خواهد شد که جایگاه قاعده لاضرر و نقش آن در رفع اضطرار به زوجین تبیین گردد. بسیار از احکام ناظر بر روابط فی ما بین زوجین، مستقیما از قاعده لاضرر متاثر شده اند و برخی نیز تاثیر گرفته از قواعدی هستند که فلسفه وضع آن قواعد، قاعده لاضرر است؛ لذا این قاعده ظرفیت فقهی وسیعی دارد که ضرر ناشی از روابط زوجین را در بر گیرد.
به بیان بهتر، بر اساس قاعده لاضرر، روابط زوجین مبتنی بر نفی ضرر است؛ به این معنا که اگر وضع حکم یا اجرای قاعده ای منجر به ایراد ضرر به یکی از زوجین گردد، قاعده لاضرر جاری و در نتیجه آن حکم اولیه نفی و حکم دیگری که مانع اضرار است جایگزین آن می شود.