همپای تحولات شیعه پژوهی در دهه های اخیر، تاریخ پژوهی نیز تحول یافته و رویکردهایی مانند تاریخ اجتماعی، قلمروهایی نو در برابر پژوهشگران گشوده است. تاریخ اجتماعی، مورخان را از حصار کهنة قهرمانانِ تاریخ می رهاند و آنها را به چشم دوختن به توده های مردم و باورها و رفتارهای آنها فرا می خواند تا سهم فرودستان را هم در رویدادهای تاریخی به عنوان جانشین و یا دست کم همنشین نخبگان دریابند و آن را گزارش کنند. تاریخ اجتماعی شیعیان، به مثابه یک موضوعِ پژوهشی، زاده این تحولات دانشی است.
این کتاب در پاسخ به نیازهای کنونی جامعه علمی کشور در این زمینه، به ویژه در حوزه های علمیه و دانشگاه ها تدوین یافته و کوشیده است در گام نخست مهم ترین مباحث مربوط به تاریخ اجتماعی شیعیان را در شش محور بررسی کند: چیستی؛ سیر تحول مطالعات؛ عوامل مؤثر؛ مؤلفه های اصلی؛ گونه شناسی منابع؛ ملاحظاتی درباره روش پژوهش.
کتاب حاضر به عنوان منبع درسی تاریخ اجتماعی شیعیان به ارزش 2 واحد و نیز برای دانشجویان رشتههای تاریخ اسلام، تاریخ تشیع و شیعهشناسی در مقطع کارشناسی ارشد قابل استفاده است. امید است، افزون بر جامعه دانشگاهی سایر علاقهمندان نیز از آن بهرهمند شوند.