ادوارد براون: نگاهی بر پیدا و پنهان عملکرد شرق شناس انگلیسی

معرفی کتاب

کتاب حاضر به بررسی رفتارهای پرفسور ادوارد براون در ایران و سفرهایی که در زمان مشروطه به ایران داشته می پردازد. مؤلف در این کتاب به این نکته اشاره می کند که این پزشک شناخته شده، با وجود اینکه به عنوان یک فرد مفید برای ادبیات و تاریخ ایران شناخته شده است و کتاب های «تاریخ ادبیات ایران»، «انقلاب ایران» و «یک سال در میان ایرانیان» را نوشته و همچنین با وجود اینکه خود علت سفر به ایران را مطالعه در مورد امراض موجود در ایران، سیاحت و گردش و تکمیل زبان فارسی بیان می دارد، اما رفتار او در ایران خلاف اهداف او را نشان می دهد. چرا که او برخلاف گردشگرها و جهانگردان، اوقات خود را با شاهزاده ها، حاکمان شهرها و چهره های معروف فراماسونر در خانه های مجلل حاکمان شیراز، یزد و کرمان می گذراند؛
بنابراین نویسنده در قالب هفت گفتار به اهداف اصلی سفر ادوارد براون می پردازد. در گفتار اول سعی دارد رابطه ای بین پزشک بودن و جاسوس بودن او از طرف کشور انگلستان پیدا کند. در گفتار دوم به انعکاس هدفمند تاریخ تحولات توسط او می پردازد و در گفتار سوم او را در قالب یک مبلغ و حامی بهاییت معرفی می کند. گفتار چهارم مواضع متناقض ادوارد براون در مورد قراردادهای 1907 و 1919 میلادی بررسی می شود. مؤلف در پنجمین گفتار به چگونگی تحلیل ادوارد براون از انقلاب مشروطه می پردازد و در ششمین گفتار به بررسی شخصیتی که تحت عنوان شیخ مرتجع و مطبوعه ارتجاعی او در کتاب ادوارد براون از آن یاد شده می پردازد. آخرین گفتار این کتاب زوایای پنهان شخصیت ادوارد براون از دریچه کتاب تاریخ ادبیات ایران را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.