بر تارک ثریای علم

آینده پژوهی برای پنجاه سال در سطح ملی، از نوع آینده نگری درازمدت است. ژاپنی ها نیز که به آینده نگری بلندمدت در دنیا معروف اند، همیشه برنامه های پنجاه ساله داشته اند. البته این بدان معنا نیست که این برنامه پنجاه ساله ثابت و غیرقابل تغییر است، بلکه برعکس، برنامه های درازمدت مبتنی بر آینده نگری کاملا پویاست.

ترسیم چشم انداز، بیانیه مأموریت، نقشه راه و تحلیل نقاط قوت و ضعف و بررسی تهدیدها و فرصت های پیش رو، بخشی از فرآیند مدیریت استراتژیک است. در یک سطح نازل و تفسیر رایج از رهبری سازمان، می توان رهبر معظم انقلاب اسلامی را به عنوان یک استراتژیست، سیاست گذار کلان و سیستم من معرفی کرد که سازمان جمهوری اسلامی را رهبری می کند و چشم انداز، اهداف، شاخص های مدیریت و راهبردهای حرکت آن را تعیین می نماید. همان طور که در اصل 110 قانون اساسی نیز آمده است، مهم ترین وظیفه رهبری، تعیین سیاست های کلان نظام است. اما در سطحی بالاتر و عمیق تر، می توان از امامت امت اسلامی توسط ایشان بحث کرد که دانش فعلی مدیریت، علوم سیاسی و علوم اجتماعی، فاقد ابزار و روش شناخت این موضوع است.

ما در اینجا، با همان زاویه نگاه اول، به چیستی و امکان پذیری اهداف مطرح در افق پنجاه ساله مورد تأکید رهبر انقلاب می پردازیم و مسامحتاً آن را «چشم انداز پنجاه ساله» می نامیم؛ هر چند هنوز به صورت یک سند تدوین و تصویب نشده است.