شیخ شهید: در شناخت زندگی، زمانه و اندیشه های مشروعه خواه بزرگ، حاج شیخ فضل الله نوری

«شیخ فضل الله نوری» از علمای برجسته ای است که هرگاه سخن از دفاع یا به چالش کشیدن انقلاب مشروطه به میان می آید، نام او نیز در ذهن متبادر می شود. وی از جمله شخصیت هایی است که تاریخ نگاران و پژوهشگران نهضت مشروطه در دفاع یا رد آرای او بسیار نوشته اند.
در اوج نهضت مشروطه خواهی، نظریۀ مشروطۀ مشروعۀ شیخ فضل الله مطرح گردید و به عنوان نظریه ای جنجال برانگیز مورد انتقاد و طرد عده ای از مشروطه خواهان که بیشتر جناح روشنفکر و تندروی انقلابیون را تشکیل می دادند، قرار گرفت. مخالفان شیخ هر کدام از ظن خود رویارویی وی با مشروطۀ غربی را تفسیر کرده و به ارائۀ نظریه پرداخته اند. با تأمل در تفسیرها و ادعاهای گوناگون، می توان دریافت که بسیاری از آن ها، تهمت، افترا و داوری های نسنجیده ای هستند که از سوی مخالفان وی ابراز شده اند.