کتاب گفتاری در باب شرق شناسی به ریشه یابی اهداف و انگیزه های شرق شناسان می پردازد. کتاب حاضر نوشته جمعی از نویسندگان اندیشکده برهان است و در انتشارات دیدمان به چاپ رسیده است. شرق شناسی، دربرگیرنده تمام شاخه های دانشی است که به مطالعه علوم، دین، مذهب، زبان، تاریخ، آداب و رسوم و فنون و فرهنگ تمامی ملت های شرقی می پردازد. در جلد 14 از مجموعه «پژوهه تاریخی» به موضوع «شرق شناسی و نقش آن در باستان گرایی سلسله طاغوتی پهلوی» پرداخته می شود. همچنین در این کتاب، کتاب «شرق شناسی» اثر «ادوارد سعید» نیز به اختصار بررسی می شود.
گزیده کتاب
شرق شناسان در اولین گام های خود به مطالعه و شناخت زبان ها، ادیان، مذاهب، مناطق استراتژیک، آثار باستانی، درآمدهای اساسی و سایر عناصر همت می گمارند و امروزه نیز در بسیاری از کشورهای جهان از این دانش استفاده می کنند و بودجه های سنگینی به مؤسسه های دانشگاهی و علمی برای مطالعات شرق شناسانه اختصاص می یابد.
در عصر ما کشورهای غربی گام را فراتر نهاده اند و در ادامۀ همان سیاست ها، به تأسیس رشته های جدیدی با عناوین نو و جدید همت گماشته اند که باز هدف آن ها درک و شناخت ژرف از ملت های شرقی به منظور بهره برداری و استثمار آنهاست. زیرا کشورهای اروپایی و آمریکا برای رسیدن به اهداف سیاسی و اقتصادی و نابود کردن فرهنگ ملت شرقی به خصوص فرهنگ و تمدن اسلامی باید به شناختن آن ها از راه فراگرفتن زبان و آشنا شدن با مظاهر مختلف قومی و فرهنگی آن ها بپردازند.