پاسخ گویی به مهمترین پرسش ها در عرصه تاریخ به خصوص صدر اسلام یکی از ضروری ترین کارهاست. گروه پژوهش تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه معارف اسلامی با اهداف اولویت، سودمندی و عمومیت، بر آن شدند که مهمترین پرسش ها و پاسخ های تاریخی که در برنامه «پرسمان تاریخی» رادیو معارف عنوان شده و پاسخ های علمی و مستند کارشناس محترم برنامه جناب حجت الاسلام و المسلیمن مهدی پیشوایی را سامان داده و آن را در سه جلد تدوین و تنظیم نموده و چاپ کنند.
در پاسخ به سوالهای تاریخ باید به اصل «تدریج» توجه نمود. نمی توان تمام زوایای پنهان تاریخ ر ا با یک یا دو پرسش پاسخ داد و تبیین کرد. آنچه مهم است علت یابی و ریشه یابی برخی پرسش هاست. در طی این علت یابی و ریشه شناسی چه بسا میان آنها نظام طولی و هرمی ای کشف شود به طوری که شاید همه پرسش ها معلول یک یا دو یا چند مسئله ناشناخته باشد که در رأس آن هرم و نظم طولی قرار دارند. در این صورت اگر به پرسش های رتبه اول پاسخ داده شود نوبت به سوالهای رتبه های بعدی نمی رسد. در این کتاب تمام کوشش و توان صرف شده تا بر اساس همین اصل پرسش هایی اساسی و در رتبه اول جمع آوری شود تا مخاطب به پاسخ بیشترین سوالهایش برسد.
بیش از این جلد اول این مجموعه با یکصد و هشتاد پسرش تاریخی در عرصه تاریخ پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) و پاسخ آن چاپ شده بود و هم اینک جلد دوم آن با 211 پرسش و پاسخ درباره زندگانی معصومین از امیرالمومنین (ع) تا شهادت امام حسین (ع) جمع آوری و تنظیم شده است.