تاریخ نگاری محدث قمی

بخش عمده ای از آثار محدث قمی به نگارش تاریخ اختصاص یافته است. به منظور بررسی تاریخ نگاری محدث قمی، پس از نگاهی به زندگی و معرفی آثار وی، نگرش و رویکرد نویسنده به تاریخ بررسی و روشن شد که رسالت تاریخ از نظرگاه محدث قمی، شرح تجارب و احوال گذشتگان است که فایده و سودمندی روشنی را در زندگی مادی و معنوی انسان دارد. در بُعد روشی نیز محدث قمی بیشتر از روش روایی بهره برده و شیوه های مختلف را در نگارش حوادث تاریخی به کار برده است.

منابع مختلف شیعه و اهل سنّت مستند مؤلف در آثار تاریخی بوده اند؛ امّا منابع روایی شیعه به ویژه آثار علامه مجلسی در تاریخ نگاری ایشان نمود بیشتری دارد؛ اگرچه مواردی از نقد و تحلیل در آثار شیخ عباس قمی دیده می شود؛ ولی به نظر می رسد پایبندی و التزام وی به اخبار و روایات معصومان (ع) سبب شده کمتر به نقد و تحلیل روایات بپردازد. از این رو فصل پایانی کتاب حاضر به نقد و بررسی برخی روایات یا گزارش ها در متون تاریخی محدث قمی پرداخته است.