شرح نهایه الحکمه - جلد سوم (مشکات)

شرح نهایة الحکمه، بخشی از درس های آیت الله مصباح یزدی، به زبان فارسی است که توسط عبدالرسول عبودیت تحقیق و نگارش شده است. ایشان، درس های استاد مصباح درباره کتاب نهایه را از قالب گفتاری بیرون آورده و شکل نوشتاری به آن ها داده اند و در تدوین آن گفتارها به صورت کتاب، سه اصل زیر را رعایت کرده اند:
تبویب و دسته بندی مطالب؛
اضافه کردن توضیحات لازم؛
نگارش کامل.
محور اصلی این شرح، نهایة الحکمه مرحوم علامه است. استاد مصباح، ابتدا مطلب کتاب نهایه را کاملا تقریر و تبیین کرده اند و در موارد لازم به نقد آن پرداخته و در پایان نظر مختار خود را مطرح ساخته اند. این سبک تدریس در رشد فکری و استقلال نظر دانشجو تأثیر بسزایی دارد.

گفتنی است که استاد این مباحث را به طلاب آشنا با مقدمات فلسفه و انواع استدلال های آن و آشنا با مذاق استاد و شیوه تدریس و نقدها و موشکافی های وی درس می داده اند، لذا بعضی از مطالب را کمتر توضیح داده و حتی گاه به اشاره ای بسنده کرده اند. روی این اصل، محقق ارجمند، آقای عبودیت در نگارش این اثر، زیر نظر استاد مطالبی را افزوده اند (که بعضی را از سایر کتاب های استاد و چند مورد را از کتب مرحوم شهید مطهری برگرفته اند)؛ مثلاًدر فصل چهارم از مرحله چهارم، درباره قاعده «واجب بالذات واجب من جمیع الجهات» به گونه ای مشروح بحث شده است. البته امکان آن بود که اکثر مباحث طرح شده در این دو جلد به تفصیل بیشتری بررسی شوند، از جمله در هر مبحث بین اقوال فلاسفه مقایسه به عمل آید یا اشکالاتی که به مطالب وارد است ذکر گردد یا لااقل سؤالات منطقی ای که مطلب مورد بحث ایجاب می کند و مغفول عنه واقع شده، طرح شود، ولی از آن خودداری شده؛ به دلیل اینکه این گونه تفصیلات برای مبتدیان چندان سودمند نیست و چه بسا موجب پریشانی اندیشه شود.

این کتاب با افزوده های فاضل محترم، آقای عبودیت بسیار روشن و روان گردیده و خواننده را در فهم مطالب فلسفی یاری می رساند.

کتاب، در دو جلد به شرح زیر تنظیم شده است:

جلد اول، از آغاز تا پایان مرحله دوم و جلد دوم، از آغاز مرحله سوم تا پایان فصل هشتم از مرحله چهارم کتاب نهایة الحکمه را شرح داده است.