دانش کلام و تاریخ ارتباط عمیق و تنگاتنگی با هم دارند. متکلمان برای اثبات برخی گزاره های کلامی به تاریخ مراجعه می کنند و عقلی بودن کلام می تواند به ردّ برخی گزارش های تاریخی منجر شود. جنبه دیگر رابطه این دو علم در تأثیرپذیری مورخان از کلام و عقاید است.
کتاب حاضر در پی آن است که با مقایسه مبانی کلامی یا اعتقادات مشهور مسلمانان با گزارش های تاریخی نشان دهد این مبانی و اعتقادات چگونه در تدوین تاریخ نگاری اسلامی تأثیر گذاشته است. نویسنده نمونه هایی از گزارش های تاریخی در منابع شیعه و اهل سنت را به عنوان شاهد بررسی کرده است. پژوهش در محدوده سه سده نخست هجری به این بررسی پرداخته و با توجه به گستردگی بحث در موضوع رابطه دو دانش کلام و تاریخ، درآمد و مقدمه ای بر اینگونه مطالعات خواهد بود.