تاریخ کتابت قرآن و قرائات: تاریخ قرآن (محسن رجبی)

پیامبر اکرم همزمان با تعلیم و ترویج قرائت و کتابت قرآن کریم و جمع و تدوین و تنظیم و ترتیب آیات و سوره ها در مُصحَف، نظام آموزش قرآن را با هدف فهم و بکارگیری زبان آن بنیان­گذاری کردند. بر اساس زمینه­ های صدور حدیث «نزول قرآن بر هفت حرف»، رسول خدا هم قرائات برآمده از اختلاف­های لهجه­ای و زبانی مسلمانان را تجویز نمودند، و هم از گسترش تصریفات قرآنی در سه حوزه کلمات، آیات و سوره­ ها استقبال کردند؛ قرائات تصریفی نماد پویایی و زایایی زبان قرآن و فهم صحابه است که آن را ممزوج با آیات یا به شکلی جدید برگرفته از ساختار زبان قرآن به کار می­بردند. با رحلت پیامبر اکرم از گسترش قرائات تصریفی و تفسیری جلوگیری و گستره وسیع قرائات به رسم الخط مصاحف امام محدود شد. به این ترتیب، هفت قرائت همسو با قرائت متواتر میان مسلمانان و موافق با رسم المصحف، در آغاز سده چهارم هجری در تألیف ارزشمند ابن مجاهد السبعه فی القراءات تثبیت گردید.