در زمینه اقتصاد اسلامی تاکنون تحقیقات بسیاری به انجام رسیده است؛ با وجود این، در بخش عمده آنها بُعد فقهی ـ حقوقی (فقه الاقتصاد) و در سطحی محدودتر ویژگی مکتبی و نظام مند بودن این حوزه مدنظر قرار گرفته است. به دیگر سخن، درباره مبانی علمی اقتصاد اسلامی کمتر پژوهش شده است و در نتیجه، نظریات علمی این شاخه از اقتصاد، در مقایسه با مباحث حقوقی آن، پیشنیه کمتری دارد.
بر همین اساس، در کتاب حاضر، چیستی اقتصاد اسلامی به صورت جامع در دو بُعد حقوقی و علمی محوریت یافته و مبانی مکتبی بودن، نظام مند بودن و علمی بودن آن در سه بخش بررسی شده است.