بیوه زیرک

بیوۀ زیرک از معدود کمدی‌های گولدونی است که در آن حس استقلال‌طلبی و انتخاب‌گر زنانه بر وجه انفعالی شخصیت‌اش در ذائقۀ کمدی رنسانسی پیشی می‌گیرد.
این کمدی بستری برای ارائۀ تمنیات پنهان گولدونی و مطرح‌کردن آرزوی دیرین خود یعنی اتحاد ایتالیا و نیز خروج نقش‌های زنانه از دایرۀ کلیشۀ معشوق‌های منفعل و منتظر است.
از دیگر خصوصیات این متن باید به حذف ماسک ( که همواره به صورت پیش‌فرض بر صورت بازیگرانِ کمدیادلارته بوده‌است) و ارتقا آن به عنوان عنصری پیش‌برنده در روایت نمایشی اشاره کرد. در اینجا ماسک نه یک صورتک تزیینی و حسب‌عادت که ابزاری برای انتقال قصه و در واقع یک حربۀ تکنیکال است. گولدونی این نمایش را نخستین بار در سال 1752 و در جریان کارناوال سالانۀ شهر ونیز به صحنه می‌برد.

کارلو گولدونی متولد 1707 در ونیز و درگذشته به سال 1793 در پاریس است. ولتر او را مولیر ایتالیا می‌نامد. به راستی باید گولدونی را مهم‌ترین کمدی‌نویس تمام رنسانس در ایتالیا دانست. کسی که سنت‌های نمایشی «تئاتر ماسک» را در ریختار نمایشنامه مدون کرد و اصلاحات اساسی‌اش جانی دوباره به کمدیادلارته بخشید. تا امروز و بعد از گذشت بیش از دویست سال از مرگ او صحنه‌های بزرگ تئاتر جهان هیچ‌گاه از آثارش خالی نبوده‌است.

مجموعه نمایشنامه‌‌های بیدگل، مجموعه‌‌ای منحصربه فرد از نمایشنامه‌‌هایی است که تا به حال به فارسی ترجمه نشده‌‌اند و یا ترجمۀ مجددی از نمایشنامه‌‌هایی خواهد بود که از هر جهت لزوم ترجمۀ دوبارۀ آن‌ها حس می‌گردد.