اعتبار سنجی احادیث شیعه: زیرساخت ها، فرایند ها، پیامد ها

معرفی کتاب

از دیرباز مسئله‌ی اعتبار حدیث و ملاک‌های آن از مهم‌ترین موضوعات مورد بحث عالمان امامیه بوده است. امروزه نیز رواج دیدگاه‌هایی که با بزرگ‌نمایی مشکلات و آسیب‌های حوزه حدیث، فضای کلی حدیث شیعه را بی‌اعتبار جلوه می‌دهند، بر اهمیت این مباحث افزوده است.
طرفداران این دیدگاه‌ها بر آن‌اند که مشکلات حدیث شیعه، به‌ویژه مسئله‌ی جعل و دسّ حدیث از سوی غالیان، چنان تاثیر چشمگیر و پایداری بر میراث حدیثی امامیه گذاشته است که نمی توان به سادگی احادیث را –هرچند از جهت سند پر تکرار باشند- پذیرفت.
استواری ارزیابی اعتبار حدیث تنها بر ارزیابی سند، آن هم بر پایه توثیق و تضعیف‌های مندرج در نگاشته‌های رجالی، دیدگاهی مشهور است اما بر اساس تتبع تاریخی نمی‌توان آن را دیدگاه عالمان متقدم امامیه دانست. برای دریافت روش اعتبار احادیث نزد قدما باید کتب آن‌ها را در چهارچوب‌های مد نظر مولفان آن‌ بازخوانی کرد و نمی‌توان اصطلاحات و تعابیر مورد استفاده‌ی آنان را با مبنایی که پس از آن‌ها از سوی مدرسه حله تبیین شده تطبیق داد.
کتاب حاضر تلاشی است برای ارائه‌ی منظومه‌ای سازمان یافته در پاسخ به مسائل حوزه‌ی اعتبارسنجی حدیث امامیه. برخی از مهم ترین مطالبی که در کتاب به آن‌ها پرداخته شده عبارت اند از: منبع شناسی علم رجال شیعه؛ بازخوانی مفاهیم کلیدی علم رجال چون وثاقت، ضعف و غلو و عوامل و زمینه‌های پدید آمدن هریک از آن‌ها؛ توجه به پدیده‌ی استثنا در روایات کتب حدیثی؛ توجه به نقش محوری تألیفات حدیثی و تفکیک میان نقش تبعی و استقلالی راویان.
پیام اصلی این کتاب بازشناسی پایه‌ها و مولفه‌های مبنایی اعتبار سنجی «قرینه محور» در برابر مبنای اعتبار سنجی«راوی محور» کنونی است.