جامع التواریخ (اسماعیلیان و فاطمیان و نزاریان و داعیان و رفیقان)

جامع التواریخ رشیدی، که آن را «تاریخ غازانی» نیز گویند، از مهم ترین ومبسوط ترین تواریخ عمومی به زبان فارسی است، که در نخستین سال های سده هشتم تألیف شده است. امتیاز و اهمیت این کتاب در این است که علاوه بر تاریخ ایران و اسلام، تاریخ هند وچین و فرنگ و اقوام اویغور و مغول و ترک را هم شامل است. خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی در تألیف این اثر از دانشمندان دیگر و کتب تاریخی دیگر نیز استفاده کرده است.

بهترین کتابی که به زبان فارسی درباره اسماعیلیان نوشته شده همین بخش از جامع التواریخ است که در این اثر آمده است. در میان فرق اسلامی آنها که بیشتر به نهضت آزادی خواهانه مردم ایران در برابر حکومت بیگانه عربی و جنبش نژادی رهایی بخش آنان کمک کرده اند؛ از گروه شیعیان اثنا عشری و سبعیان اسماعیلی باید نام برد. کوشش شیعیان امامی اگر نمی بود شاید تا دیر زمانی ملت ایران می بایستی در قید و بند اسارت بیگانگان می ماند. نهضت شیعیان اسماعیلی خواه فاطمیان که رنگ عربی داشته اند و خواه صباحیان که در خود ایران نشو و نما یافته اند، از همان آغاز کار با جنبش نژاد ایرانی همراه بوده است.

این اثر برای روشن ساختن حوادث این جنبش مذهبی، که ضمنا تاثیر سیاسی نیز داشته بسیار سودمند است.