تحلیل علل ریشه ای (RCA): رویکردی کارآمد برای حل مسئله

چند دهه‌ای است که در صنعت از تکنیک «تحلیل علل ریشه‌ ای» به‌عنوان روش یا ابزاری برای بهبود کیفیت استفاده می‌شود و در همین مدت شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگی با بهره‌گیری از این روش وضعیتشان را در میدان رقابت بهبود بخشیده‌اند. اگر سری به جهان مجازی زده باشید یا در کتابخانه‌های آنلاین جست‌وجویی کرده باشید، می‌بینید که کتاب‌ها و مقاله‌های بسیاری دربارۀ این موضوع نوشته شده است.

هرچند، در میان همۀ این کتاب‌ها، کتاب حاضر ویژگی برجستۀ دیگری دارد؛ زیرا فراتر از یک ابزار مهندسی، نوعی روش و رویکرد در نگاه به مسائل به دست می‌دهد و با تحلیل مسائل و حوادث، درکی عمیق‌تر از مشکلات را برای خوانندگان میسر می‌کند. پس از خواندن این کتاب دیگر نه‌تنها در مسائل حوزه‌های صنعتی و کسب‌وکار، که در دیگر زمینه‌های زندگی روزمره هم می‌توانید با قدرت بیشتری تصمیم‌گیری کنید. از همین رو به‌جرئت می‌توان گفت که کتابِ تحلیل علل ریشه‌ای «حل مؤثر مسئله» را به خوانندگانش می‌آموزد؛ مهارتی که به‌سختی می‌توان ردی از آن را در آموزش‌های رسمی پیدا کرد.

نظر به آنکه مخاطبان این کتاب عمدتاً سازمان‌هایی هستند که در قالب بهبود سیستم‌های بهره‌برداری و نگهداشت دارایی‌های خود از آن استفاده خواهند کرد، مثال‌های کتاب هم سمت‌وسوی تولید و نگهداشت دارند. به‌ویژه در فصل سوم کتاب که دربارۀ «آماده‌سازی و تعریف مسئله» است، تلاش شده است شرکت‌ها علاوه بر آشنایی با مثال‌هایی واقعی از این دست، راهنماهایی برای انتخاب اعضای تیم و نیز محتواهایی برای «شرح عملیاتی مسئله» (یا مشکل مربوط به تجهیز) را نیز در دسترس داشته باشند.

علاوه بر فصل‌های اصلی دربارۀ گام‌های اصلی پیاده‌سازی روش تحلیل علل ریشه‌ای، کتاب شامل دو پیوست است. در پیوست اول، چندین نمونه از پروژه‌های انجام‌شده به همراه گزارش کوتاه آن‌ها به‌صورت خلاصه و ساده قرار داده شده که راهنمای کاملی برای خوانندگان است تا با الگوگیری از آن‌ها بتوانند مسیر ساده‌تری در انجام فعالیت‌های بهبودِ پیش رو داشته باشند. آمارهای جهانی نشان می‌دهد که بازگشت سرمایه تحلیل علل ریشه‌ای چیزی در حدود 400 تا 1،000 درصد است. این تجربیات هم عمدتاً با بازگشت سرمایه‌ای در این بازه همراه بوده‌اند. به‌علاوه، ازآنجایی‌که ممکن است خوانندگان با دیگر روش‌های تحلیل علل ریشه‌ای آشنا باشند، معرفی کوتاهی دربارۀ این روش‌ها و تفاوتشان با روش مورد نظر ما در پیوست دوم کتاب آمده است.