رساله الهی - سیاسی

به ساده ترین وجهی مقصود اسپینوزا در رساله الهی - سیاسی تفکیک حوزه دین از حوزه فلسفه است، بدانگونه که هر یک بتواند به راستی آنی باشد که هست. این یعنی خلاص دین از فلسفه، و در زمانه او از آن مهم تر خلاص فلسفه از دین.

او برای هر یک از این دو رویکرد به عدالت و احسان جایگاه معرفت شناختی و جامعه شناختی خاصی قائل است. به باور او خیر هر دو در این تفکیک است، و این خیر عام است.