یکی از شبهاتی که در خصوص «ولایت مطلقه فقیه» مطرح میگردد آن است که گفته اند: اطلاق به معنای رها بودن از هر گونه قید و شرط است و ولایت مطلقه بدین معنی است که ولی فقیه میتواند در همه امور مردم اعم از خصوصی و عمومی تصرّف نماید. مجاز است که در اموال و نفوس اشخاص تصرّف کند و مثلاً آنان را به طلاق همسرشان وادار کند و یا هر زمان که خواست قوانین عادی و اساسی را زیر پا بگذارد؛ مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان را منحل کند و یا حتی شکل نظام را تغییر دهد، بدون اینکه از این جهت محدویتی داشته باشد یا کسی بتواند از دستور او تخلف کند یا او را مورد مؤاخذه قرار دهد و در یک کلام، ولایت مطلقه فقیه یعنی آن که ولی فقیه، مافوق قانون است و بدون ضوابط به اداره امور می پردازد. از آنجا که این اوصاف دقیقاً همان ویژگیهای حکومتهای مطلقه است، نتیجه گرفته می شود که نظام ولایت فقیه به ویژه با وصف مطلقه بودن، نوعی حکومت مطلقه بلکه خود آن است.
هدف از تدوین این کتاب بررسی شبهه فوق و مقایسه نظام ولایت فقیه با حکومت مطلقه در اوصاف سابق الذکر است. این کتاب به گونهای تدوین شده که مطالعه آن حتی برای مخاطبان غیرمتخصص نیز سودمند باشد. این نوشتار با ادبیات فقهی و حقوقی نسبت این اوصاف را با ولایت فقیه مورد بررسی و ارزیابی قرار داده و در عین حال، کوشیده از به کارگیری اصطلاحات فنّی خودداری نماید و اگر در مواردی ذکر اصطلاحی خاص ضروری بوده، توضیحاتی برای خوانندگان ارائه شده است. همچنین تلاش شده تا مطالب این نوشتار مستند باشد و از طرح مطالب ادعائی خودداری شود. بنابراین، سعی شده تا مطالب این نوشتار روان و در عین حال محکم و مستند باشند.
رویکرد این نوشتار حقوقی است و البته با توجه به خاستگاه یا مبانی حقوق در جمهوری اسلامی ایران (فقه امامیه) در تبیین مباحث و مستندسازی آن از آیات و روایات استفاده شده است و آرای فقیهان امامیة مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.
مطالب این کتاب در دو بخش کلی تنظیم شده است: در بخش نخست مفاهیم، واژههای کلیدی و مبادی نظری بحث مورد توجه قرار گرفته و در بخش دوم، مقالات مربوط به اوصاف ولایت فقیه و تمایز آن با نظامهای مطلقه و استبدادی در ساختار منطقی تجمیع شده است.