ادیان هند

در هندویی همه چیز از وداها و ادبیات ودایی آغاز می‌شود. در این مجموعه با نظام‌های دینی و عبادی متنوع وگاه بسیار متمایز روبه‌رو هستیم. تمایلات و اندیشه‌های یگانه‌پرستی، و حتی توحید وجودی، در سرودهای ودایی متأخر و در براهمنه‌ها و به‌ویژه در اوپَنیشَدها کاملاً مشهود است. اندیشه دینی متفکرانِ ودایی به توحید و یکتاگرایی نیز محدود نماند و سرانجام به توحید وجودی و وحدتِ وجود انجامید. پس از دوره ودایی، از قرن 6 قبل از میلاد به بعد، تحولات مهمی در سرزمین هند و اعتقادات مردمان این سرزمین پدید آمد که به طور کلی عبارت است از: الف) ظهور ادبیات حماسی و شکل‌گیری مهم‌ترین متون حماسی؛ ب) ظهور دین‌ها وآیین‌های جدید؛ از جمله آیین بهاگوته و پاشوپته، دین جین و بودایی. افزون بر آن، از سده چهارم قبل از میلاد به بعد به تدریج مکاتب فلسفی هند شکل گرفت که از آن میان، مکتب ودانته از اهمیت و شهرت بسزایی برخوردار است. در سده نهم هجری/ پانزدهم میلادی، شخصیتی مهم، موسوم به نانک، در ایالت پنجاب پا به عرصه وجود نهاد و تحت تأثیر تعالیم اسلام و دین هندویی، آیینی را پایه‌گذارد که به آیین سیکْهـ مشهورشد. در سده‌های نوزده تا بیست میلادی نیز تحولات اعتقادی و مذهبی مهمی در سرزمین هند روی‌داد و جنبش‌های اصلاحی مهمی در این دوره ظهور کردند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از: نهضت براهموسماج (برهماسماج)، و نهضت آریه سماج.

این کتاب برای دانشجویان رشته «ادیان و عرفان» در مقطع کارشناسی به عنوان منبع اصلی دروس «ادیان هند (1) و (2)» به ارزش 4 واحد تدوین شده و همچنین در مقاطع تحصیلات تکمیلی ارشد و دکتری رشته‌های ادیان و عرفان و ادیان غیر ابراهیمی منبعی درخور استفاده است.