کشورها، برجستهترین تقسیمبندی سیاسی ـ جغرافیایی مستقل جهان کنونی هستند و همچنان از مهمترین بازیگران نظام بینالمللی به شمار میروند. اینکه چه عامل و یا عواملی زمینه پیدایش کشورها و همچنین ماندگاری آنها را فراهم میسازد، از موضوعات مورد مطالعه جغرافیای سیاسی است که از آن با نام علت وجودی و علت بقا یاد میشود. عوامل پیدایش و بقای کشور بر یکپارچگی ملی و ساخت هویتی مستقل تأثیرگذارند و تبدیل به شالودههای هویت ملی کشورها میشوند. ایران امروز نیز بخشی از جغرافیا، فرهنگ، تاریخ دیرپا و مردمان ساکن فلات ایران در نقشه سیاسی جهان است. بارزترین ویژگی کشور ایران، گوناگونی در پدیدههای طبیعی، انسانی و سرگذشت پرتلاطم تاریخی است. آنچه سبب شده است تا نام یگانه ایران همگام با این گوناگونی شکل گیرد پرسش نوشتار پیش روست.
این کتاب برای دانشجویان رشته جغرافیای سیاسی در مقطع کارشناسی ارشد به عنوان منبع اصلی درس "فلسفه وجودی کشور ایران" به ارزش 2 واحد تدوین شده است.