تاریخ سیاسی و اجتماعی دوره پادشاهان مملوکی

دوره پادشاهان مملوکی از دوره‌های شگفت‌انگیز در تاریخ منطقه عربی و جهان اسلام به‌طور عام، و مصر و شام به‌طور خاص است. دولت پادشاهان مملوکی در بحبوحه جنگ‌های صلیبی درحالی بر سر کار آمدند که جهان اسلام را دو خطر خارجی از شرق و غرب تهدید می‌کرد. صلیبی‌ها در این دوره متوجه مصر شدند و این سرزمین را تهدید می‌کردند.

همزمان طوفان مغول بساط خلافت عباسی را که نماد سیادت معنوی بر دولت‌های مسلمان و عامل اتحاد جهان اسلام بود، برچید. در این میان نزدیک بود با پیمانی مغولی ـ صلیبی جهان اسلام دچار فاجعه‌ای عمیق‌تر شود که در این اوضاع حساس و سرنوشت‌ساز، دولت مملوکی نقش تاریخی خود را به خوبی ایفا کرد. دست اندرکاران این دولت دو افتخار مهم کسب کردند: به جنگ‌های صلیبی پایان دادند، صلیبی‌ها را کاملا از سرزمین‌های اسلامی بیرون راندند و دیگر آنکه در همین دوره در نبرد عین جالوت با شکست دادن سپاهیان مغول به افسانه شکست ناپذیری آنان نیز پایان دادند و مانع پیشرفت مغولان به سوی غرب جهان اسلام شدند.

در اثر حاضر مؤلف بعد از شرح و توضیح چگونگی روی کار آمدن دولت مملوکی و مفاهیم سیاسی و وقایع مهم این دولت، از اوضاع اجتماعی مصر تحت سلطه مملوکیان سخن می‌گوید و با تیزبینی، میزان دخالت دولت در کارهای مردم و تأثیر مسائل سیاسی در اوضاع اجتماعی را به تصویر می‌کشد. به دلیل نقش مهمی که دولت مملوکی در تاریخ اسلام، آن هم در حساس‌ترین دورة تاریخی خود و در مهمترین سرزمین‌های اسلامی (مصر و شام) ایفا کرد، بررسی تحولات سیاسی، اجتماعی و دستاوردهای تمدنی این دولت برای پژوهشگران و علاقمندان تاریخ و تمدن سرزمین‌های اسلامی ضروری و مفید ارزیابی می‌شود.