تجارب الامم (مجلد نخست)

ابو علی مسکویه (421 - 320 ق.) مورخ و ادیب و پزشک و فیلسوف نامدار ایرانی، تجارب الام مرا که کتابی است در تاریخ عمومی ایران و اسلام، در دو بخش قبل و بعد از اسلام تألیف کرده است. در بخش پیش از اسلام، مسکویه، به تاریخ سلسله های ایرانی پیشدادیان و کیانیان و اشکانیان و ساسانیان می پردازد و به مطالب بسیار مهم و بدیعی اشاره می کند که در آثار مورّخانی چون طبری و ابن اثیر و دیگران دیده نمی شود. در بخش مربوط به تاریخ اسلام نیز وی به طور فشرده دوران صدر اسلام و خلفای راشدین و دولت امویان و تا حدود نیمی از دوران حکومت عبّاسیان، تا مرگ عضدالدّوله دیلمی ( 372 ق.) را بررسی نقادانه می کند. کتاب به عربی تألیف شده است و ابوالقاسم امامی برای اولین بار در تاریخ نشر چاپی متن کامل آن را از روی نسخۀ مشهور ایاصوفیه تصحیح کرده که همراه با یک جلد ذیل آن و یک جلد فهارس کامل در هشت مجلد به چاپ رسیده است.