طنزپردازی به زبان ساده: علل خنده و فنون و تمرین هایی برای طنزنویسی

طنز هنری است که نبود تناسب در عرصه‌های مختلف اجتماعی را، که در ظاهر متناسب به نظر می‌رسند، نشان می‌دهد و این خود مایۀ خنده می‌شود. هنر طنزپردازی، کشف و بیان هنرمندانه و زیبایی‌شناختی نبود تناسب در این «متناسبات» است. در ادبیات، طنز به نوع خاصی از آثار منظوم یا منثور ادبی گفته می‌شود که اشتباهات یا جنبه‌های نامطلوب رفتار بشری، فسادهای اجتماعی و سیاسی یا حتی تفکرات فلسفی را به شیوه‌ای خنده‌دار به چالش می‌کشد.

به کار بردن کلمۀ طنز برای انتقادی که به صورت خنده‌آور و مضحک بیان شود در فارسی معاصر سابقۀ بسیار طولانی ندارد. هر چند طنز به تاریخ بیهقی و دیگر آثار قدیم زبان فارسی به کار رفته، استعمال وسیعی به معنای satire اروپایی نداشته است. در زبان‌های فارسی، عربی و ترکی کلمه واحدی که دقیقاً این معنی را در هر سه زبان دربرگیرد وجود نداشته است.

در ادبیات کلاسیک فارسی، طنز در میان آثار نویسندگان دوره‌های مختلف به شکل‌های گوناگون وجود داشته است که در صدر این افراد، عبید زاکانی، پدر هنر طنز در ادبیات فارسی قرار دارد. اما نثر و طنز معاصر با مقالات علی‌اکبرخان دهخدا آغاز شده است؛ مقالاتی که در روزنامه «صوراسرفیل» با مدیریت جهانگیرخان صوراسرافیل با عنوان «چرند و پرند» منتشر شد.

تألیف این کتاب در واقع پاسخی است به نیازی بسیار اساسی در جامعه ما و آن تبیین طنز به روش علمی است. مخاطبان این کتاب؛ داستان‌نویسان طنز، طنز‌پردازها در همه سطوح، نویسندگان طنز در روزنامه‌ها و مجلات و از همه مهم‌تر، فلیم‌نامه‌نویسان طنز و هنرمندان استندآپ کمدی هستند.