تحلیل گفتمان؛ روش ها و حوزه ها

گفتمان یکی از مهم ‌ترین مفاهیمِ اندیشه مدرن در طیفی از رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی است. این مفهوم با طرز کار زبان هنگام مواجهه ما با جهان و در تعاملات ما با یکدیگر سروکار دارد؛ از این رو، گفتمان صورت‌بندی‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جوامع ما را می‌آفریند و به آنها شکل می‌دهد. از منظر زبان‌شناسی کاربردی، مطالعه گفتمان مطالعه زبان در عمل است که به بررسی متون در بافت‌های اجتماعی می‌پردازد. اما از آنجا که زبان با رخدادهای جهان در ارتباط است پس «گفتمان» اصطلاحی است با بار معنایی زیاد که طیفی از معانی را پوشش می‌دهد. مطالب کتاب در دو بخش ارائه شده است. بخش اول درباره روشهای تحلیل و حاوی فصولی است که به کاوش و توصیف رویکردها و موضوعات اصلیِ مطالعه گفتمان می‌پردازد. بخش دوم در مورد حوزه‌های اصلی مطالعات گفتمان بحث می‌کند و به روشهای مطالعاتی اصلی و موضوعات و یافته‌های محوری توجه دارد. نویسنده‌های هر بخش برای تشریح نکته مورد نظر در بحثشان مطالعهای موردی می‌آورند و منابعی برای مطالعه بیشتر معرفی می‌کنند.

کتاب حاضر برای دانشجویان رشته‌های زبان‌شناسی، آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان و زبان و ادبیات فارسی برای درس «تحلیل گفتمان» در مقاطع تحصیلات تکمیلی به عنوان کتاب مبنایی ترجمه شده است. امید است علاوه بر جامعه دانشگاهی، سایر علاقه‌مندان نیز از آن بهره‌ مند شوند.