لطیفه های دلگشا، نخستین جلد از مجموعه لطیفه های زیر خاکی است که لطیفه های جذاب و ماندگاری از کلیات عبید زاکانی را برای نوجوانان ارائه می کند.
عبید زاکانی انسانی بزرگ و برجسته بود که در قرن هشتم و در شهر قزوین می زیست. او استعداد ویژه ای در سرودن و نگارش طنز داشت. گاهی هم با دوستان خود می نشست و با یکدیگر لطیفه می ساختند و برای دیگران آن ها را تعریف می کردند. هدف او برای نگارش متون طنزآمیز، علاوه بر خنده، به تصویر کشیدن بی اخلاقی ها و بدرفتاری های حاکمان و مردم زمان خود برای آیندگان بود.
عبید زاکانی در نوشته هایش با نیش و کنایه، رفتارها و گفتارهای زشت انسان های به ظاهر مطرح و برجسته را نقد و بررسی می کرد. او از دروغ گویی، خودخواهی، غرور و تکبر، دورویی و پول پرستی متنفر بود و دوست داشت این اخلاق های ناپسند را افشا کند. با اینکه او اشعار غیرطنز هم داشت، اما بیشتر زمان خود را به نگارش طنز و شوخی سپری می کرد.