امامت و ولایت در عرفان نظری

«امامت و ولایت» یکی از مفاهیم کلیدی در معارف اسلامی است که در عرفان اسلامی، با مفهوم «ولایت و انسان کامل» امتداد یافته است. دو رکن اصلی عرفان نظری عبارتند از: توحید و موحِّد (انسان کامل). موضوع «انسان کامل» پس از توحید، مهم‌ترین مسئله عرفان نظری است؛ به‌گونه‌ای که فهم توحید نیز وابسته به شناخت انسان کامل است. در باورهای شیعه امامیه هم امامت، پس از توحید و نبوت، مهم‌ترین مسئله است و از اصول مذهب شمرده می‌شود و اصول دیگر در پرتو آن تفسیر می‌شود. بدون شناخت امام، شناخت درست خدا و پیامبر ممکن نیست؛ چنان‌که بدون شناخت خدا و پیامبر هم نمی‌توان به شناخت امام رسید. برجستگی این اصل در شیعه، سبب شده است که این مذهب را «امامیه» بخوانند.

در این کتاب، با بررسی ویژگی‌های انسان کامل در عرفان اسلامی، که عهده‌دار جامع‌ترین نوع انسان‌شناسی است و ژرف‌ترین تبیین‌ها را درباره ابعاد و اسرار وجودی انسان ارائه می‌کند، می‌توان به این نتیجه رسید که برترین مصداق انسان کامل، امامان شیعه هستند. همچنین نشان خواهیم داد که معارف اسلامی درباره انسان کامل، منطبق بر معارف شیعی درباره امامت است و انسان کاملِ عرفان اسلامی، همان امام در مذهب شیعه است و امامان شیعه، مصداق اتمّ و اکمل انسان کامل هستند.