اندیشه ابن خلدون؛ عصبیت و دولت

کتاب پیش رو از آثار مهم اندیشمند معاصر محمد عابد الجابری است. جابری در این کتاب این فرضیه عام را مطرح می کند که فهم تطور و صیرورت تاریخ عربی اسلام از مجرای نظرات ابن خلدون در باب این تاریخ بهتر صورت می گیرد. نیز کتاب به روشنی این ادعای ابن خلدون را می نمایاند که علم عمران یک علم کاملا نو بنیاد بود که از دانش های پیشین تمدن عربی متفاوت، و بدیع است. ابن خلدون با انتقاد از مورخان پیشین و با ارائه نگرشی جدی نظریه پردازی خویش را شروع می کند و با ابداع دانشی جدید به نام «علم عمران»، که نمونه نگرش انتقادی او از تاریخ است، به مطالعه تاریخ می پردازد.


کتاب پیش رو از آثار اولیه و عمده مولف است. او در این اثر، این فرضیه عام را مطرح می کند که فهم تطور و صیرورت تاریخ عربی اسلامی از مجرای نظرات ابن خلدون در باب این تاریخ بهتر صورت می گیرد. او بعدها این فرضیه را می پرورد بتواند برخی عوامل موثر را معرفی کند. همان عواملی که پیش تر در این کتاب برجسته شده بود. تأثیر پذیری جابری از ابن خلدون در جای جای آثار او نمایان است. این تأثیرپذیری حتی در به کارگیری مفاهیم و الفاظ نیز قابل ردگیری است. فارغ از منظر بالا، این کتاب عمق، کلیت و نوآوری اندیشه های ابن خلدون را به صورت درخوری نشان می دهد. همچنین به روشنی این ادعای ابن خلدون را می نمایاند که علم عمران یک علم کاملا نوبنیاد بود که از دانش های پیشین تمدن عربی - در شاخه های مختلفش - متفاوت، و بدیع است. هم به این دلیل و دلایل دیگری که خواهیم دید این اثر از بهترین آثار نوشته شده در باب اندیشه های ابن خلدون است.