اثر حاضر پژوهشی است درباره تمدن اسلامی و شئون مختلف نظام زندگی سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مسلمانان در قرن چهارم هجری .
مباحث اصلی کتاب با این سرفصلها شکل گرفته است :سرزمینهای اسلامی، خلفای عباسی و فاطمی، فرقههای شیعی، سازمان اداری، وزارت و وزیران ، مسائل مالی، رسوم دارالخلافه، اشراف،بردگان،دانشمندان،علوم دینی، مذاهب فقهی،قضات،علم لغت، ادبیات، علم جغرافیا،اخلاق و عادات احوال معیشت، وضع شهرها، جشنها، محصولات، صنایع، بازرگانی، ارتباطات زمینی، دریانوردی ، و نیز فهرست اعلام در صفحات پایانی کتاب چاپ شده است .