چه ... چه

«چه و چه» کتاب کوچک بیست و چهار صفحه ایست که از هیجان و ماجراجویی رایج در کتاب­های گروه­ سنی «ج» نشانی ندارد و برخلاف آنها، مملو از رنگ و حوادث متنوع نیست. نویسنده و تصویرگر اثر، خانم زینب نیکخواه‌آزاد ، دنیای متفاوتی را بنا­ کرده. او درگام نخست، آرامش و عظمت دریا و تنهایی پسر را نشان داده و در ادامه با آگاهی ازعلاقه­ی کودکان به بزرگ دیده شدن، مفاهیم فلسفی «کوچک و بزرگ» را با زبانی قابل‌فهم برای مخاطب خود تشریح کرده­است.

دوستی «پسرچه» و «دریاچه» در این سطح باقی نمانده. بازی، حلقه­ی مفقوده­ی زندگی کودکان در دنیای‌امروز، آنها را نزدیک‌‌‌‌‌­­­تر می‌برد تا این که گفتگو درباره­ی ماجرای گنج پیش آمده و دریاچه همچون بیشتر ما بزرگترها، دارایی­های پسرچه، مادر و پدر و تمام آدم‌های بزرگ سرزمین، را بی­ارزش نامیده. چون: «گنج باید براق و جذاب و گرانقیمت باشد و خیلی کمیاب».

«چه و چه» تعارضاتی را که ما بزرگ­­ترها با آنها درگیریم و ناخواسته و نادانسته به بچه­ها انتقال می دهیم ،از زبان دریاچه بیان می‌­کند.مگر نه این که همه­ی ما به دنبال کسب پول و دارایی‌های بیشتر و چشمگیرتریم و بیش­تراوقات جایی برای عواطف و داشته‌های معنوی خود در­نظر نمی‌گیریم؟ اما این سبک از زندگی، بدون رنج و پشیمانی نمی‌تواند ادامه پیدا کند.

قهرمان­های کتاب، در سیر و سلوکی نه چندان واضح، به دریافتی عمیق و اصیل از زندگی رسیده وجهان اطراف خود را با فعال و مفید بودن برای دیگران تغییر داده­اند. رویدادی که متأسفانه بیشتر فرزندان ما درک و اطلاعی از آن ندارند چون خودخواهی را تنها راه رسیدن به اهداف می‌دانند.