زبان شناسی چامسکیایی و رقیبان آن

نوام چامسکی را بی‌تردید باید یکی از تأثیرگذارترین و جنجالی‌ترین چهره‌ها در زبان‌شناسی سده بیستم دانست. با توجه به دیدگاه‌های متناقضی که تاکنون درباره چامسکیِ زبان‌شناسْ مطرح گردیده، ترسیمِ تصویری واقع‌نمایانه و متوازن از زبان‌شناسیِ چامسکیایی کاری ضروری و البته مخاطره‌آمیز است. در این کتاب، هم زبان‌شناسی چامسکیایی و هم نظریه‌های رقیب آن بر پایه برنامه‌های پژوهشی آنها توصیف شده‌اند. تن‌هاکن اصطلاح «برنامه پژوهشی» را به عنوان بدیلی برای مفهوم «پارادایمِ» تامس کوهن (1962) به کار گرفته و نشان داده است که چگونه مراحل گوناگون نظریه چامسکیایی را میتوان متعلق به یک برنامه پژوهشی واحد و منسجم دانست. او سپس این برنامه پژوهشی را با برنامه‌های پژوهشی زبان‌شناسی پسابلومفیلدی، «دستور واژی ـ نقشی»، «دستور ساختِ گروهیِ تعمیم‌یافته»، «دستور مونتاگیو» و «دستور ساختِ گروهیِ هسته‌بنیان» مقایسه کرده، و اهمیت آنرا در مطالعه فراگیری زبانِ اول و دوم، و نیز در تغییر و به کارگیری زبان، بازنُموده است. کتاب پیش رو، که با رویکردی انتقادی و با بهره‌گیری از منابعِ فراوان نوشته شده، به خواننده، درباره چهار دهه سیر تحول زبان‌شناسی زایشی، دیدی گسترده و درکی عمیق می‌بخشد، و برای تمامی علاقه‌مندان به تاریخ تحولات نظری در مطالعات زبانی، سودمند و شایان توجه خواهد بود.